Vraag binnen gekomen bij het secretariaat Boerderijenstichting Noord-Holland:
Geachte dames en heren van de Boerderijenstichting. Voor een Noord Hollands erf met agrarische achtergrond is mij gevraagd een gebouw te ontwerpen met verwijzing naar agrarische bebouwing, schuur of boerderij. Nu gaat de geschiedenis van die locatie terug tot de 14e eeuw. Ik ben ter inspiratie op zoek naar zeer oude Noord Hollandse boerderij typen van voor de stolp. Wellicht zoals bij middeleeuwse kastelen of kloosters. Ik hoop dat u mij op weg kunt helpen naar de zoektocht.

Antwoord:
De grote bouw- en bloeiperiode van de stolpboerderij dateert uit de periode van de inpolderingen en droogmakerijen, tussen circa 1500 en 1800 met de Wieringermeer als uitschieter in 1930. Voor die tijd waren de meeste boeren bebouwingen houten langhuizen met een klamp op het erf of een hooikap voor het wintervoedsel geïnspireerd op de Friese boerderijen. Het hooihuis en de langhuisstolp zijn de oudste vormen van agrarische bebouwing die hieruit zijn ontstaan, met locale verschijningsvormen en ontworpen in dienst van de bedrijfsvoering.

Bovendien is er binnen Noord-Holland grote diversiteit. In de Zaan zult u meer houten hooihuis-constructies (http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/dorpsweg-ransdorp-113-en-1…), of (dakpan)kapbergen zien, meestal met een duidelijke relatie met het nabij gelegen water. Zo ook vaarboerderijen zoals in Opperdoes (http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/tempel-2-opperdoes/). In West-Friesland staan de stolpen vaak met de darsdeuren naar de voorkant-wegzijde, het vee aan de achtergevel en het woon-gedeelte aan de zijgevel. (http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/streekweg-148-hoogkarspel/) Noord-Hollandse normaalstolpen zijn bijvoorbeeld te vinden in de Schermer al hebben deze door de eeuwen heen ook al aan de nodige veranderingen meegemaakt of hebben stadse verschijningen (http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/noordervaart-17-stompetore…).

U begrijpt, uw vraag is niet zo 1-2-3 te beantwoorden. Want waar ligt het erf dat u wilt ontwerpen? En welke bebouwing is aanwezig in de directe omgeving? Wellicht kunt u in onze Boerderijen Beeldbank op zoek naar inspiratie? Qua literatuur kan ik u het volgende boek aanraden; De landelijke bouwkunst in Hollands Noorderkwartier’, L.Brandts Buys, SHBO Arnhem, 1974/1999

Nog een paar mooie voorbeelden:
http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/oostdijk-13-zuidoostbeemst…
http://www.boerderijenstichting.nl/media/5520/70-oktober-2012.pdf
http://www.boerderijenstichting.nl/beeldbank/dorpsweg-k69-twisk/

Bijhorend beeld: Hooihuisboerderij; illustratie Jan Deckwitz


inloggen of registreren om te reageren.