Ik zou zeggen met rugvulling, dat is er in verschillende diktes. Maar ik lees graag even mee voor andere antwoorden

Vraag een restauratievoeger. Meestal wordt het gevoegd met een zachte mortel. Een goeie restauratievoeger weet hoe het hoort.

Bij ons hetzelfde probleem: pastorie uit 1908 meet veel matige kozijnen door te veel vocht door kitmeuk. Kieren tot pakweg 2mm laat ik gewoon open, maar wij hebben de luxe van (vroege) spouwmuren, dus tochtdichting moet sowieso aan binnenmuur. Grotere kieren dicht ik af met kalkmortel. Zelfde recept als voor voegen: 2 volumedelen kalk (NHL 2) op 5 volumedelen zand. Op een paar (beschutte) plaatsen zit bij ons huis nog kalkmortel tussen kozijn en muur, waarvan ik de indruk heb dat dat nog origineel is. De kieren die ik afdicht stop ik niet perse helemaal vol met kalkmortel. Het moet genoeg zijn om goed vast te blijven zitten, maar ik denk ook dat het goed voor het kozijnhout is als de ventilerende tocht die door onze spouwen gaat ook zoveel mogelijk direct langs het kozijnhout gaat. Rugvulling ken ik niet uit eigen ervaring, maar ik lees op google "PE Rugvulling Geslotencellige rugvulling". Dat klinkt mij behoorlijk vochtdicht, en dus niet veel beter dan kit. Op een paar plaatsen hebben wij kozijnen die (vermoedelijk eind jaren '50) met een super kwaliteit stopverf hersteld zijn. Diezelfde (harde, donkergrijze) stopverf zit bij die kozijnen ook tussen kozijn en muur, en heeft daar geen enkel probleem veroorzaakt. Mijn ervaring is trouwens ook dat vervangen van moderne "plastic" verf door lijnolieverf behoorlijk bij kan dragen aan drogere kozijnen. Inmiddels probeer ik bij het verwijderen van oude verflagen eventuele onderliggende oude verflagen wel zo veel mogelijk te laten zitten. Goede kans dat er nog lood in zit, en langzamerhand begin ik te denken dat dat 1 van de redenen is dat oude kozijnen zo lang mee kunnen gaan.

Dank voor jullie reacties! Heel waardevol. Wij hebben ook geluk van spouwmuren, alleen tussen de kozijnen is het dicht gemetseld. Daar ontstaan ook de meeste vochtproblemen binnen. Hierbij nog wat foto's van de situatie. Ik kwam ook dit tegen: Isolena Kierdichtingsband schapenwol , voegenband. Maar ik neem aan dat dat alleen voor gebruik binnen bedoeld is. Heeft iemand daar toevallig ervaring mee?

Heel herkenbaar die bladderende verf. Ik zou de oorzaak van vochtproblemen bij de muren tussen de kozijnen eerder zoeken bij het kieren/kit probleem dan bij het massief zijn van de kolommen tussen de ramen. Kolommen zijn 1 1/2 steens dik ? Dat slaat normaal niet zo makkelijk door. De grotere muren links en rechts van de raampartij zijn direct tegen het kozijn aan waarschijnlijk ook massief. (Dat was bij vroege spouwmuren gebruikelijk. Ook op hoeken is de muur vaak massief, en waar binnenmuren bij de buitenmuur komen, alhoewel dat laatste bij ons dan weer niet.) Ik zou denken dat je bij de tussenkolommen het meeste vocht naar binnen krijgt omdat er weinig uitwasemend muuroppervlak is in verhouding tot de meters slechte aansluiting op de kozijnen. Links en rechts van de raampartij kan het vocht verder de muren in trekken, wordt dan beter verdeeld, en kan daardoor sneller/makkelijker weer verdampen. Geen ervaring met schapenwol band, maar ik denk dat kalkmortel beter is in het weg transporteren en uit laten dampen van vocht. Goed herstellen van het voegwerk van de kolommen tussen de ramen kan ook behoorlijk schelen in vochtproblemen. Slecht gevoegd metselwerk wordt veel natter bij een regenbui en staat vocht langzamer weer af. Ik zag bij ons een keer een felle regenbui tegen de droge voorgevel slaan. In een paar minuten was de hele gevel nat. De goed gevoegde delen waren vijf minuten na de bui weer droog (althans, vocht gebufferd in de stenen en voegen denk ik, maar de kleur van de stenen was weer als droog). De delen met slechte voegen waren na een uur nog steeds overduidelijk nat.

Heel erg dank voor je uitgebreide reactie en delen van je eigen ervaringen. We gaan er mee aan de slag!

@Sander; jij schrijft 'Zelfde recept als voor voegen: 2 volumedelen kalk (NHL 2) op 5 volumedelen zand'. Welk type zand gebruik jij? Ken jij UNILIT 1320 (TD 13/20) metsel- en voegmortel? Is dat hetzelfde maar dan al gemengd? Deze werd ons elders aangeraden.

Deze week zijn onze stalramen geplaatst met een kalkvoeg. Exacte verhouding weet ik niet.

Wij, gemeente monument in Leiden, hebben dubbele beglazing, met verplichte omgevingsvergunning, laten plaatsen en daarbij moesten wij een ventilator in de muur plaatsen die automatisch reageert op de vochtigheid van de binnenruimte, dit alles om schimmelvorming te voorkomen. succes Cas Kortmann

Hallo Yvonne, je moet in elk geval 'vierkant' (= hoekig = scherp = rivier) zand gebruiken, geen 'rond' (=ophoog = plaat = zee) zand. De korrels van hoekig zand stapelen beter, waardoor het makkelijker werkt en een steviger resultaat geeft. Ik gebruik maaszand omdat het makkelijk verkrijgbaar is, en leuke bijkomstigheid: ons huis staat aan de Maas, en ze hebben in 1908 vast lokaal zand gebruikt. Ik gebruik voor voegwerk meestal korrelgrootte 0-3mm. Bij pleisterwerk is de vuistregel dat de grootste korrel ongeveer 1/3 tot 1/4 moet zijn van de laagdikte die je aanbrengt. Dus bv. 6 mm dik pleisteren --> korrelgrootte 0-2 gebruiken. Ik denk dat voor het vullen van kieren tussen kozijn en muur je dezelfde vuistregel moet gebruiken. Korrelgrootte 0-2 voor kieren tot 6 a 8 mm, 0-3 voor kieren van een cm, 0-4 voor kieren tot 16mm. Natuurlijk moet je niet voor elk stukje kier een aparte mortel maken, maar probeer je aan de vuistregel te houden. Te kleine korrel geeft te veel krimp van de mortel. Te grote korrel krijg je niet netjes verwerkt. Kleur van het zand en het merk kalk bepalen samen de kleur van het eindresultaat. De echte eindkleur zie je pas na een paar maanden.

En nog een epistel over UNILIT, ik ken het niet maar heb even gegoogled. Op het plaatje hier https://www.groenebouwmaterialen.nl/1320-metsel-en-voegmortel.html meen ik te lezen dat er NHL5 kalk in zit. Dat is het sterkste type "Natuurlijke HydrauLische" kalk, en naar mijn smaak is dat te sterk voor voegwerk. Ook voor het meeste metselwerk met oude stenen trouwens. Probleem met te sterke mortel is dat bij toekomstige scheuren (en die komen natuurlijk altijd...) de baksteen zou kunnen scheuren als de mortel te sterk is. Daarnaast neemt sterkere mortel minder makkelijk water over van de bakstenen, waardoor de bakstenen te lang nat kunnen blijven en er schilfers van de baksteen af kunnen vriezen bij koude na regen. NHL2 is naar mijn ervaring sterk zat voor voegwerk. Een week na het voegen is alles nog niet zo sterk, maar een jaar later wel. Kalkmortels harden langzaam uit. Daarnaast lees ik in het productblad van UNILIT "is een traditionele, droog voorgemengde minerale metsel- en voegmortel op basis van natuurlijk hydraulische kalk als bindmiddel en passende lichte toeslagstoffen met een aangepaste korrelverdeling." Daar wordt ik typisch kriegel van, "passende lichte toeslagstoffen", we mogen blijkbaar niet weten wat, en het strookt natuurlijk niet met het eerste deel van de zin "traditionele". Ik heb wel een vermoeden wat de toeslagstof is, want in het productblad maken ze ook reclame met "is zorgvuldig bereid om problemen van microscheurtjes en een te snelle uitdroging te vermijden." Dan zit er vermoedelijk methylcellulose in, en ik weet niet zo goed wat ik daar van moet denken. Het helpt om water in kalkmortels (en gipspleister, en kalkverven) vast te houden, waardoor het makkelijker (met minder deskundigheid/ervaring) te verwerken is. An sich positief, MAAR: ik denk dat het ten koste gaat van de positieve eigenschappen van kalkmortels. Traditionele kalkmortel krimpt als het droogt en/of uithardt. Ik denk (maar dit is maar een theorie van mezelf!!) dat die krimp zorgt voor het super vochttransport van kalkmortels. Er ontstaan micro-tunneltjes tijdens het uitharden. Probleem is dat als de krimp na het aanbrengen van kalkmortel te snel gaat, dan is de mortel nog niet stevig genoeg om zichzelf in stand te houden, en valt het uit elkaar voordat het uitgehard is. Vandaar al die voor- en nazorg maatregelen met vochtig maken en houden bij het werken met kalkmortel. De kalkmortel mag pas echt gaan drogen als er een eerste mate van uitharding is. Nog een bezwaar van voorgemengde mortel is dat de korrelgrootte van het zand al voor je bedacht is. Terwijl je eigenlijk steeds de korrelgrootte aan moet passen aan het werk dat je uit gaat voeren. Alhoewel dat dankzij die toevoeging van methylcellulose wel minder kritiek is, naast vocht vast houden is de methylcellulose ook een soort lijm (behangplaksel) en ook ietwat flexibel. Waardoor krimp als gevolg van verkeerde korrelgrootte dus minder problematisch is.

Wauw wat ontzettend fijn al deze informatie. Wij zijn al van het zelf doen, dit helpt bij beslissen. Erg leerzaam. Dank!