Iets ter overweging. Wij wonen sinds enige tijd in de watertoren van Soest. Die heeft op sommige van de acht verdiepingen spouwmuren, de andere zijn anderhalf steens. De meeste van de vele ramen hebben een isolatiewaarde die in 2004 modern was. Maar feit is dat het veel te duur is om de hele toren echt warm te stoken. Via de trappen en de vides lopen de vier onderste en de vier bovenste verdiepingen in elkaar over. Het zou een enorme ingreep zijn om die ruimtes verder te compartimenteren, en ook een aantasting zijn van het prachtige ontwerp van de verdiepingen. Wat we ook zouden doen aan isolatie, het gaat nooit zo worden als in het modern-Duits geïsoleerde appartement van onze zoon in München. Hij verstookt gemiddeld maar één euro per maand aan gas, terwijl het er altijd rond de 21 graden is. We hebben ons er bij neergelegd dat het wonen in een watertoren om allerlei redenen behoorlijk onhandig is (veel trappenlopen, vochtigheid in toom houden), en dus ook dat het in de helft van de toren nu best koud is. Ik schrijf dit vanaf mijn werkplek, waar het nu 7,9 graden is. Met extra warme kleren, een verwarmd bureaublad en een warmtekussen in mijn rug houd ik het hier makkelijk uit. Ook in de slaapkamer is het zo koud, maar onder een dik dekbed merk je dat niet (en we kijken daar wel uit op de Veluwe, Amersfoort, Utrecht en Almere). Met andere woorden: moeten alle ruimtes echt helemaal warm gestookt kunnen worden, ook in gebouwen waarin dat nooit de bedoeling is geweest? Hoe ver wil je gaan in aanpassingen?